Nega ba’zi odamlar chapaqay bo‘ladi, boshqalari esa o‘ng qo‘l bilan yozadi?

O‘zingizni eslang yoki sinfingizni: hamma o‘ng qo‘l bilan yozayotganida, orada bitta-ikkita bola chap qo‘l bilan yozgan bo‘ladi. Ular “chapaqay” deb ataladi.

Bu odamlar boshqacha fikrlaydimi? Bu odatiy holmi? Yoki bu genetik xatolikmi? Keling, ilm-fan nima deydi – shuni ko‘rib chiqamiz.

🧬 1. Chapaqay bo‘lish – bu tug‘ma

Ko‘pchilikda qo‘l ustunligi tug‘ma bo‘ladi. Ya’ni bola o‘zini o‘zi o‘ng yoki chap qo‘lga qulay deb biladi. Bu holat genetik omillarga bog‘liq.

Agar ota yoki ona chapaqay bo‘lsa, bolaning ham chapaqay bo‘lish ehtimoli ortadi. Lekin bu har doim ham 100% ishlamaydi — tabiatda farq bo‘ladi.

🧠 2. Miya buning sababchisi

Miyaning chap yarim shari — o‘ng qo‘lni,
o‘ng yarim shari esa — chap qo‘lni boshqaradi.

Agar kimdadir o‘ng hemisfera kuchliroq bo‘lsa, u chapaqay bo‘lishi ehtimoli yuqori. Bu holat mutlaqo me’yoriy va sog‘lom jarayon.

👶 3. Bola o‘zi tanlaydi

Ba’zida bola kichikligida ikkala qo‘li bilan ham bir xil foydalanadi — bunga “ambidekstr” deyiladi. Vaqt o‘tib, bola o‘zi uchun qulay qo‘lni tanlaydi. Shu tanlov natijasida u chapaqay bo‘lishi mumkin.

📚 4. Tarbiya ta’siri ham bor

Avvallari chapaqay bolalarni o‘ng qo‘l bilan yozishga majburlashgan. Ammo bu noto‘g‘ri edi. Chunki bola tabiiy ustun qo‘lini ishlatolmasa, diqqat, xotira, hatto nutqda muammolar bo‘lishi mumkin.

Bugungi kunda chapaqay bolalarni majbur qilish emas, qo‘llab-quvvatlash kerak.

💡 Chapaqay odamlar boshqacharoq bo‘ladimi?

• Ular ko‘pincha ijodkor, tasavvur kuchi kuchli,

• Boks, tennis, futbolda chap qo‘l ustunligi raqib uchun kutilmagan afzallik beradi,

• Musiqachilar, rassomlar, dizaynerlar orasida chapaqaylar ko‘p uchraydi.

Ammo bu o‘ng qo‘llardan ustun degani emas — har kim o‘z tabiatiga ko‘ra noyob.

🟨 Xulosa:

Chapaqay bo‘lish — bu xato emas, bu boshqachalikdir. Inson o‘zining qanday yozishi, chizishi yoki ovqat yeyishi — bu uning tug‘ma jihatlaridan biridir. Muhimi, o‘zini qanday his qilishi va qanday yashashi.