Tarixdagi Eng G'alati Sog'lik Turlari: Pika, Cotard va Boshqalar
Tibbiyot tarixida shunchalik noodatiy va g‘alati ruhiy holatlar borki, ular hatto zamonaviy ilm-fan uchun ham jumboq bo‘lib qolmoqda. Ushbu maqolada siz inson ongida yuzaga keladigan eng g‘alati sog‘lik holatlari, xususan Pika sindromi, Cotard sindromi, va boshqa noodatiy holatlar haqida bilib olasiz.
1. 🧲 Pika sindromi – Yeyilmaydigan narsalarni istemol qilish
Pika – bu odam qog‘oz, tuproq, sovun, bo‘yoq, beton yoki soch kabi iste’mol qilinmasligi kerak bo‘lgan narsalarni yeb yurishi bilan ajralib turadigan ruhiy buzilishdir. Bu sindrom bolalarda ko‘p uchrasa-da, homilador ayollar yoki ruhiy muammosi bor kattalarda ham kuzatiladi.
🔍 Sabablari: Temir yoki rux yetishmovchiligi, ruhiy stress, autizm spektridagi kasalliklar.
2. 🧟♂️ Cotard sindromi – “Men o‘likman” degan ishonch
Cotard delusiyasi – bemor o‘zini o‘lik, jismoniy mavjud emas, hatto ichki a’zolari yo‘q deb o‘ylaydi. Ba’zida ular ovqat yeyishni yoki harakat qilishni ham rad etadi, chunki "u endi mavjud emas".
📌 Kuzatilgan hollarda: Og‘ir depressiya, shizofreniya yoki bosh miyada jarohat olgan bemorlarda paydo bo‘ladi.
3. 🪞 Capgras sindromi – Yaqinlaringizni “soxta” deb o‘ylash
Ushbu sindrom bilan kasallanganlar ota-onasi, turmush o‘rtog‘i yoki do‘stini haqiqiy emas, balki o‘xshash nusxa deb hisoblaydi. Ular o‘sha odamlar o‘rniga qalbakilar keldi deb ishonishadi.
🔍 Bu holat asosan nevrologik muammolar yoki psixotik epizodlar bilan bog‘liq.
4. 🪶 Boanthropy – O‘zini sigir deb his qilish
Bu holatda odam o‘zini sigir yoki buqa deb o‘ylaydi, ularning harakatini takrorlaydi – masalan, chorvada yotadi, maysani yeydi yoki muqaddas hayvon deb hisoblanadi.
📚 Tarixiy misol: Boburiylar sulolasidan Nasiriddin Shayx bunga duch kelgan deyilgan.
5. 💡 Fregoli delusiyasi – Barcha odamlar bitta shaxsning qiyofasi deb o‘ylash
Bemor o‘z atrofidagi barcha odamlarni bitta shaxs takroran boshqa qiyofada paydo bo‘layapti deb o‘ylaydi. Juda xavfli holat bo‘lib, odamlar paranoyalikka tushib qoladi.
📖 Qiziqarli fakt:
Bu kasalliklarning ko‘pchiligi nevrologik yoki psixiatrik buzilishlar natijasida yuzaga keladi. Ularning ayrimlari dori vositalari, terapiya yoki ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash bilan boshqarilishi mumkin.